ارز دیجیتال (پول دیجیتال، پول الکترونیک یا ارز الکترونیکی)، ارز، پول یا دارایی شبیه پول است که عمدتاً در سیستمهای رایانهای دیجیتال، به ویژه از طریق اینترنت، مدیریت، ذخیره یا مبادله میشود.
با ادامه گسترش اقتصاد دیجیتال، استفاده از ارز دیجیتال نیز به سرعت در حال افزایش است. ارز دیجیتال پولی است که به شکل الکترونیکی در ازای کالاها و خدمات بدون استفاده از پول فیزیکی مانند اسکناس کاغذی یا سکه مبادله می شود.
فناوری در حال رشد و تکامل است. در نتیجه، ارز دیجیتال به طور پیوسته جایگزین پول فیزیکی می شود.
انواع ارزهای دیجیتال
- شامل رمزارز cryptocurrency
- ارز مجازی virtual currency
- استیبل کوین ها Stable coins
- ارز دیجیتال بانک مرکزی central bank digital currency
ارز دیجیتال ممکن است بر روی یک پایگاه داده توزیع شده در اینترنت، یک پایگاه داده کامپیوتری الکترونیکی متمرکز متعلق به یک شرکت یا بانک، در فایل های دیجیتال یا حتی روی یک کارت با ارزش ذخیره شده ثبت شود.
ویژگی های ارز دیجیتال و کاربردهای آن
ارزهای دیجیتال خواصی مشابه ارزهای سنتی دارند، اما بر خلاف ارزهایی که اسکناس چاپی یا سکه ضرب شده دارند، عموماً شکل فیزیکی ندارند.
این فقدان شکل فیزیکی امکان تراکنش های تقریباً آنی را از طریق اینترنت فراهم می کند و هزینه های مربوط به توزیع اسکناس و سکه ها را حذف می کند.
این نوع ارز ممکن است برای خرید کالاها و خدمات فیزیکی استفاده شود، اما ممکن است به جوامع خاصی مانند استفاده در داخل یک بازی آنلاین نیز محدود شود.
وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال
معمولاً ارزهای مجازی توسط یک نهاد دولتی صادر نمی شوند، ارزهای مجازی به عنوان پول قانونی در نظر گرفته نمی شوند و بسیاری از کشورها در حال حاضر درگیر پذیرش و تدوین پیش نویس هایی برای قانونی کردن ارزهای دیجیتال هستند.
متمرکز یا غیرمتمرکز
پول دیجیتال می تواند متمرکز باشد، جایی که یک نقطه مرکزی کنترل بر عرضه پول وجود دارد (به عنوان مثال، یک بانک)، یا غیرمتمرکز، جایی که کنترل بر عرضه پول از پیش تعیین شده است یا به طور دموکراتیک روی آن توافق شده است.
این مساله یکی از مهمترین چالش های این حوزه هست، چرا که دولت ها برای کنترل مالی نیاز به اطلاعات افراد دارند، در حالیکه رمزارزها خلاف این صورت مساله حرکت می کنند و به دنبال حذف واسطه ها و تمرکز هستند و معتقدند که افراد خودشان باید مدیریت دارایی شان را به عهده داشته باشند و فرد یا مجموعه نمی تواند آن را بلاک یا محدود کند.
تاریخچه ارز دیجیتال
با پیشرفت تکنولوژی، ارز دیجیتال نیز پیشرفت می کند. شکل اولیه پول دیجیتال، مبادله الکترونیکی پول نقد بین حساب های بانکی یا پرداخت الکترونیکی با استفاده از اعتبار بود.
- سال 1983، یک مقاله تحقیقاتی توسط دیوید چاوم David Chaum ایده پول نقد دیجیتال را معرفی کرد digital cash.
- در سال 1989، او DigiCash، یک شرکت نقدی الکترونیکی را در آمستردام تأسیس کرد تا ایده های تحقیق خود را تجاری کند.
- در سال 1998 اعلام ورشکستگی کرد.
- e-gold اولین پول اینترنتی پرمصرف بود که در سال 1996 معرفی شد و قبل از اینکه دولت ایالات متحده آن را در سال 2008 تعطیل کند به چندین میلیون کاربر افزایش یافت. هم مقامات آمریکایی و هم دانشگاهیان از e-gold به عنوان “ارز دیجیتال” یاد می کنند.
- در سال 1997، کوکاکولا خرید از دستگاههای فروش خودکار با استفاده از پرداختهای موبایلی را پیشنهاد داد.
- پی پال در سال 1998 سرویس دلاری خود را راه اندازی کرد.
- کوین کیو یا کوین QQ به عنوان نوعی ارز دیجیتال مبتنی بر کالا در پلت فرم پیام رسانی Tencent QQ مورد استفاده قرار گرفت و در اوایل سال 2005 ظاهر شد. سکه های کیو به قدری در چین مؤثر بودند که گفته می شد تأثیر بی ثبات کننده ای بر ارز یوان چین داشتند.
- یکی دیگر از خدمات ارز دیجیتال شناخته شده Liberty Reserve بود که در سال 2006 تأسیس شد. به کاربران امکان می دهد دلار یا یورو را به دلار یا یورو رزرو لیبرتی تبدیل کنند و آنها را آزادانه با یکدیگر با کارمزد 1% مبادله کنند.
- در سال 2009، بیت کوین راه اندازی شد، که نشان دهنده شروع ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین بدون سرور مرکزی، و بدون دارایی ملموس در ذخیره بود.
ارز دیجیتال در مقابل رمزارز
رمزارز زیرشاخهای از ارز دیجیتال و دارایی دیجیتالی است که بر رمزنگاری متکی است و با امضاهای دیجیتال انتقال داراییها را در شبکههای همتا به همتا و غیرمتمرکز انجام می دهد.
شبکه های همتا به همتا (نقطه به نقطه) از الگوریتم های اثبات کار یا اثبات سهام برای ایجاد و مدیریت ارز استفاده میشود. رمزارزها به سیستم های پول الکترونیکی اجازه می دهند که غیرمتمرکز شوند.
این در حالیست که ارزهای دیجیتال متمرکز هستند و یک سیستم مرکزی آنها را کنترل می کند در حالیکه از رمزنگاری برای پیاده سازی امنیت آنها استفاده می شود.
مزایای ارز دیجیتال
- زمان انتقال و تراکنش سریع
- مجازی هستند پس فیزیکی نیست و کثیف نخواهد شد
- تسهیل در اجرای سیاست های پولی و مالی
- کاهش کارمزدهای تراکنش ها
معایب ارز دیجیتال
- مشکلات ذخیره سازی و زیر ساخت
- مستعد هک هستند
- ارزش آنها متغییر است
نحوه کار ارز دیجیتال
بیتکوین و ارزهای دیجیتال دیگر به عنوان اختراعی جانبی در حین کار کردن روی پروژه پول دیجیتالی به وجود آمدند. این پروژه ها به دنبال تولید روشی بود که طی آن در بسترهای دیجیتالی، امکان تبادل و تراکنش مالی مقدور شود اما این سیستم، سیستمی متمرکز بود.
درحالیکه بیتکوین و انواع ارز دیجیتال در بستری کاملا غیرمتمرکز قابلاستفاده هستند و این دستاوردی تصادفی است که در طی کار کردن روی تولید پول دیجیتالی به دنیا معرفی شد.
از مزایای سیستم و شبکه غیرمتمرکز میتوان به این موضوع اشاره کرد که تمام تراکنشها در بستر بلاکچین و شبکهای که کریپتوکارنسی ها در آن رد و بدل میشوند مانند یک دفتر کل حسابداری بسیار بزرگ است.
در این دفتر کل بزرگ، تمام تراکنشهایی که از سوی کاربران صورت میگیرد، کاملا در شبکه ثبت میشود و همه از آن خبر دارند. در این صورت، امکان ایجاد تغییر در اطلاعات ثبتشده در سیستم و دستکاری آنها وجود نخواهد داشت.
هر تراکنش جدیدی که قرار است در سیستم به ثبت برسد باید مورد تایید تمام کاربرانی باشد که در شبکه بلاک چین و شبکههای مشابه آن با عنوان گره شناخته میشوند.
آینده ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال هنوز در روزهای اولیه توسعه هستند. ارزش ارزهای دیجیتال در سالهای اخیر سر به فلک کشیده است زیرا شرکتهای مختلف علاقه خود را به ساخت خدمات و محصولات جدید با آنها ابراز کردهاند و سرمایهگذاران به طور فزایندهای به ارزهای دیجیتال بهعنوان یک طبقه دارایی سرمایهگذاری نگاه میکنند. بانکهای مرکزی که ارزهای فیات را ایجاد میکنند و از آنها حمایت میکنند، نیز دست به کار شده اند و اقدام به ایجاد رمزارزهای ملی کشورهای مختلف کرده اند.
مشاوره ارز دیجیتال
جهت استفاده از خدمات آموزش ارز دیجیتال، فناوری های مالی و مدیریت مالی و سرمایه از خدمات مشاوره و تماس استفاده کنید.