اقتصاد دیجیتال اقتصادی بر پایه فناوری های دیجیتال هست که محرک آن ظهور اینترنت است و با تجارت الکترونیک توسعه یافته و این روزها با فناوری های تحول آفرین مثل هوش مصنوعی، بیگ دیتا، رایانش ابری و بلاکچین در حال تازیدن است و ارزش های اقتصادی جدیدی بوجود می آورد.

ساختار اقتصاد دیجیتال از سه لایه تشکیل شده است:

  • لایه اول: هسته اصلی، فناوری اطلاعات و ارتباطات
  • لایه دوم: پلتفرم ها، دیجیتال زادها
  • لایه سوم: سنتی های دیجیتال شده

ساختار اقتصاد دیجیتال

لایه اول: هسته اصلی، بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات

هسته اصلی: بخش ICT، طبق تعریف سازمان ارتباطات و توسعه اقتصادی (OECD)، این بخش از صنایع تولیدی و خدماتی تشکیل شده است که داده ها و اطلاعات را به صورت الکترونیکی جمع آوری، انتقال و نمایش می دهند. شامل نیمه هادی ها (semiconductors)، پردازنده ها (processors)، دستگاه ها (devices) (رایانه ها، تلفن ها) و زیرساخت های فعال (شبکه های اینترنت و مخابرات) می شود.

اقتصاد دیجیتال، هسته‌ای به نام بخش ICT دارد که سایر لایه ها به طور مستقیم به این بخش از اقتصاد متصل‌اند. مثلا ارزشی که اپراتورهای مخابراتی یا شرکت‌های تولیدکننده‌ سخت‌افزار ایجاد می‌کنند در این بخش محاسبه می‌شود.

به عبارت دیگر ICT بخش زیرساختی اقتصاد دیجیتال است. فناوری اطلاعات و ارتباطات و صنایع مرتبط با آن است، این لایه زیرساخت دیجیتال را برای سایر لایه های فراهم می کند برای همان به آن لایه مرکزی گفته می شود. از موضوعات مرتبط با این لایه می توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • توسعه اپلیکیشن و نرم افزار
  • توسعه سخت افزار
  • خدمات فناوری اطلاعات
  • مشاوره فناوری اطلاعات
  • ارتباطات از راه دور
  • مباحث پهنا باند
  • اتصال
  • سرویس های مبتنی بر کلود یا ابر

لایه دوم: پلتفرم ها

پلتفرم ها یا برنامه های دیجیتالی که ارزش افزوده اقتصادی برای بخش های تجاری و مشتریان ایجاد می کنند. این لایه از دستگاه‌ها و داده‌ها و زیرساخت‌های اتصال به عنوان ورودی استفاده می‌کنند.

دیجیتال زادها

استارتاپ ها و شرکت هایی که تولد دیجیتال دارند، اپلیکیشن ها و پلتفرم هایی که در عصر حاضر در حال فعالیت هستند، محصول این لایه هستند.

سرعت و مقیاس دو خصوصیت مهم استارتاپ های دیجیتال است.

سرعت به این مفهوم که یک استارتاپ با چه سرعتی تبدیل به یک یونی کورن و سپس شرکت بزرگ می شود.

(یونی کورن به استارتاپی گفته می شود که ارزشش از یک میلیارد دلار بیشتر شود، متوسط زمان یونی کورن های دیجیتال 4.4 سال است، این در حالی است که در لیست فورچون میانگین 500 شرکت اول دنیا برای عبور از یک میلیارد دلار 20 سال است)

مقیاس پذیری یونی کورن ها و استارتاپ های دیجیتال به این مفهوم است که طی چند سال ظرفیت تحت پوشش آنها چندین برابر می شود.

لایه سوم: سنتی های دیجیتال شده

بخش هایی که به طور سنتی دیجیتال نبودند، اما اکنون با پذیرش فناوری های دیجیتال در حال دگرگونی هستند. به عنوان مثال، حوزه سلامت الکترونیک، تجارت الکترونیک و استفاده از فناوری‌های دیجیتالی خودکار در بخش‌هایی مانند تولید و کشاورزی است.

صنایع و بخش هایی که در حوزه ICT، استارتاپ و پلتفرم ها نیستند، قدیمی های صنعت هستند که می خواهند بر موج دیجیتالی شدن سوار شوند و خلق منفعت کنند.

زمانیکه زیرساخت در لایه اول ایجاد شد، کسب و کارهای سنتی با دو روش در اقتصاد دیجیتال حضور پیدا می کنند، یک با تغییر اسکوپ یا دامنه به ارایه محصول و خدمات جدید می پردازند و دو اینکه بهره وری خودشان را ارتقاء می دهند.

کلیه شرکت ها در صنایع مختلف در دایره ارزش زایی در لایه سوم اقتصاد دیجیتال قرار می گیرند.

دیگر دوره اینکه غول‌های بزرگ تولیدی و خدماتی مثل اکسون موبیل، والمارت، جنرال موتورز، مکدونالد، توتال، شل و شبیه این‌ها در صدر با ارزش‌ترین کمپانی‌های جهان به چشم بخورند به پایان رسیده.

کافی است نگاهی به لیست باارزش‌ترین‌ها بیندازیم. در لیست‌های مختلف، نام شرکت‌های متفاوتی مشاهده می‌شود اما هیچ لیستی نیست که نام چند شرکت از میان اپل، آمازون، گوگل، مایکروسافت و فیسبوک در 5 ردیف اول آن دیده نشود.

این یعنی بازی تغییر کرده است.

نیویورک تایمز در سال 2012 طی گزارشی اشاره کرده بود دنیا در آستانه «انفجاری بزرگ» است. منظور از این انفجار بزرگ، رشد سهم اقتصاد دیجیتال از اقتصاد جهانی بود.

در این مطلب پیش‌بینی شده بود تا پایان سال 2030، نیمی از اقتصاد جهان در چنگال اقتصاد دیجیتال خواهد بود اما اوضاع مطابق پیش‌بینی‌ها پیش نرفت. با شروع همه‌گیری کرونا در سال 2019 گرایش مردم به استفاده از اینترنت بیش از گذشته رشد کرد.

نیویورک تایمز این بار در گزارش دیگری به این مسئله پرداخت و سهم 50 درصدی اقتصاد دیجیتال از تولید جهانی را برای سال 2025 پیش‌بینی کرد.

پیوندهای انسان قرن بیست و یکم با جهان دیجیتال سال به سال در حال رشد است. آن هم نه رشدی عادی.

بنابر آمار Statista، سال 2011 هر فرد به طور میانگین 32 دقیقه از روز را با موبایل و 43 دقیقه با کامپیوترهای شخصی (PC) یا لپتاپ در فضای آنلاین وقت می‌گذراند.

در حالی که سال 2019 این رقم به 132 دقیقه برای موبایل و 39 دقیقه برای کار با کامپیوتر رسید.

به دلیل گسترش بازار گوشی‌های هوشمند و افزایش سرعت اینترنت همراه و همچنین توسعه پوشش اینترنت ، مردم مقدار کمی از کامپیوترهای‌شان فاصله گرفته اند و در عوض چندین برابر با تلفن‌های همراه، آنلاین هستند.

این رشدِ گرایشِ بی‌سابقه به فضای آنلاین نشان از وجود ظرفیت‌های بی‌نظیر برای گسترش اقتصاد دیجیتال دارد.

مشاوره اقتصاد دیجیتال

جهت مشاوره و استفاده از فرصت های اقتصاد دیجیتال از صفحه مشاوره و تماس اقدام نمایید.